Orygenes – Homilie o księdze psalmów.
Księga psalmów jest jak wielki gmach, w którego drzwiach zewnętrznych tkwi jeden klucz, a wiele zewnętrznych komnat ma osobne klucze. i chociaż tym jednym kluczem do wielkich drzwi wejściowych jest duch święty, to jednak każda komnata ma swój własny kluczyk. jeśli ktoś pomiesza klucze i wyrzuci je z domu, to chcąc otworzyć komnatę, nie może tego dokonać, o ile nie odnajdzie odpowiedniego klucza.
Tak więc poszczególne psalmy są jak kolejne komnaty, które mają swoje własne, osobne klucze. bramą wejściową zaś do tego domu jest psalm pierwszy, który zaczyna się tak:
Psalm 1 (tłum. Biblia Poznańska)
SZCZĘŚCIE SPRAWIEDLIWYCH, ZGUBA BEZBOŻNYCH
1 Błogosławiony człowiek, który nie idzie za radą bezbożnych, nie wkracza na drogę grzeszników i nie przebywa w towarzystwie szyderców,2 lecz raczej upodobał sobie bojaźń Jahwe, a nad Jego Prawem rozmyśla dniem i nocą.3 Podobny jest do drzewa zasadzonego nad strugami wód, które przynosi owoc w swoim czasie i którego liście nie więdną. Szczęści mu się też we wszystkim, czego się podejmie.4 Nie tak [się dzieje] z bezbożnymi: podobni są do plew, które wiatr rozwiewa.5 Tak więc bezbożni nie ostoją się w sądzie ani grzesznicy w zgromadzeniu sprawiedliwych.6 Jahwe bowiem czuwa nad drogą sprawiedliwych; droga bezbożnych natomiast prowadzi do zguby
Teologia Psalmu 1
Autor Psalm l uczy nas prawdziwej drogi życia. Pouczenie to zrealizował w pełni Jezus Chrystus. Pokarmem Jego i rozkoszą było wypełnianie woli Ojca (por. J 4, 34; Hbr 10, 7). On jeden zasługuje w pełni na określenie Sprawiedliwy (por. Dz 3, 14; l P 3, 18; l J 2, 1). „Jego drogą", tj. losami, pokierował Ojciec w boski sposób, wskrzeszając Go z martwych i wywyższając do godności sędziego całego świata. W Jezusie pokazał nam Bóg ideał sprawiedliwego z Psalmu 1. On to przecież powiedział, że „błogosławieni ci, którzy słuchają słowa Bożego i zachowują je" (Łk 11, 28). On przypomniał, że najpewniejszą drogą do Boga jest miłość. Ona jest drogą do królestwa Bożego (Mk 12, 34) i do życia (Łk 10, 27). Ps l mówiąc o drzewie zasadzonym nad wodami i plewie rozrzucanej przez wiatr pobudza także do działania lud Boży Nowego Testamentu.
ks. Prof. Stanisław Łach
Psalm ten nie ma tytułu (został dodany później), gdyż nic nie może stać przed naszą Głową, Panem i Zbawicielem O Nim bowiem wyraźnie mówi Psalm, zapowiadając Jego święte wcielenie, życie i karę bezbożnych. Podział: cnotliwe życie Słowa Wcielonego jako uosobienia wszystkich sprawiedliwych (1-2(; grzeszne życie bezbożnych i czekająca ich kara (4-6).
Komentarz Św. Beda
Struktura Psalmu składa się z dwóch części ułożonych w chiazm czyli paralelizmy, które zestawiają wyrażenia w obu wierszach w odwrotnym porządku. I tak w wierszach 1-2 (A) prawy człowiek jest pilny w czytaniu Tory i (B) porównany do drzewa w wierszu 3, i druga część chiazmu w wierszu 4 (B) porównanie do plewy i w wierszach 5-6 (A) występni i ich los.
Wiesław Gdowicz
