Psalm 49 (tłum. Biblia Tysiąclecia)
1. Kierownikowi chóru. Synów Koracha. Psalm./2. Słuchajcie tego, wszystkiego narody, nakłońcie uszu, wszyscy, co świat zamieszkujecie,/3. wy, niscy pochodzeniem, tak samo jak możni, bogaty na równi z ubogim!/4. Moje usta wypowiedzą mądrość, a rozmyślanie mego serca - roztropność./5. Nakłonię mego ucha ku przypowieści, przy dźwięku liry wyjaśnię mą zagadkę./6. Dlaczego miałbym się trwożyć w dniach niedoli, gdy otacza mnie złość podstępnych,/7. którzy ufają swoim dostatkom i chełpią się z ogromu swych bogactw?/8. Nikt bowiem siebie samego nie może wykupić ani nie uiści Bogu ceny swego wykupu/9. - jego życie jest zbyt kosztowne i nie zdarzy się to nigdy -/10. by móc żyć na wieki i nie doznać zagłady./11. Każdy bowiem widzi: mędrcy umierają, tak jednakowo ginie głupi i prostak, zostawiając obcym swoje bogactwa./12. Groby są ich domami na wieki, ich mieszkaniem na wszystkie pokolenia, choć imionami swymi nazywali ziemie./13. Bo człowiek nie będzie trwał w dostatku, przyrównany jest do bydląt, które giną./14. Taka jest droga tych, co ufność pokładają w sobie, i taka przyszłość miłośników własnej mowy./15. Do Szeolu są gnani jak owce, pasie ich śmierć, zejdą prosto do grobu, serca prawych zapanują nad nimi, rano zniknie ich postać, Szeol ich mieszkaniem./16. Lecz Bóg wyzwoli moją duszę z mocy Szeolu, bo mię zabierze./17. Nie obawiaj się, jeśli ktoś się wzbogaci, jeżeli wzrośnie zamożność jego domu:/18. bo kiedy umrze, nic z sobą nie weźmie, a jego zamożność nie pójdzie za nim./19. I chociaż w życiu sobie pochlebia: Będą cię sławić, że dobrześ się urządził,/20. musi iść do pokolenia swych przodków, do tych, co na wieki nie zobaczą światła./21. Człowiek, co w dostatku żyje, ale się nie zastanawia, przyrównany jest do bydląt, które giną./
Teologia Psalmu 49
Psalm 49 zawiera naukę o wyrównaniu po śmierci losu ludzi bezbożnych i pobożnych. Rozwiązanie to jest takie, jak u Łk 16, 19-31 w przypowieści o bogaczu i Łazarzu, gdzie Abraham powiedział do bogacza: „Wspomnij synu, że za życia otrzymałeś swoje dobra, a Łazarz przeciwnie niedolę”.
ks. prof. Stanisław Łach
Co nurtuje psalmistę i na jakie pytanie pragnie otrzymać odpowiedź? To co się dowiedział jest bardzo ważne, gdyż na sam wstęp, utrzymany w uroczystym tonie, przeznacza pięć wersów (ww. 1-5) – to jest prawie jedną czwartą całego utworu.
Podstawowe pytanie postawione w w.6 i 7 to myśl utraty wiary w sprawiedliwość Bożą. Rodzi się ona jako reakcja na bezkarność prześladowców. Biedny jest na nią narażony ze strony bogatych. Nie jest wiadome, dlaczego biedny jest w takiej sytuacji. Charakter dydaktyczny utworu pozwala sądzić, że chodzi o biednych i bogatych jako pewien typ zachowań. Ci, którzy „w szaleństwie zaufali sobie” i „znajdują upodobanie w mowie ust swoich” to bogaci. To oni uwierzyli w swoją nieśmiertelność i przez to śmierć stała się ich przewodnikiem. Bo tylko śmierć może mówić człowiekowi „w swoim bogactwie pokładaj nadzieję”. Autor Psalmu 49 nie ukrywa, że niesprawiedliwość jest dla niego zagadką. Dlatego oczekuje na Boże pouczenie i być może, tak jak Ezeichielowi muzyka i śpiew będą towarzyszyły prorockiemu natchnieniu. Najistotniejszą myśl, którą oznajmia jest zawarta w wierszu 16: „Lecz Bóg wyzwoli moją duszę z mocy Szeolu, bo mię zabierze.”
Wiesław Gdowicz
Psalmista może powiedzieć: „Żaden Psalm, żadna pieśń, żadne rozmyślanie, które muszę ułożyć, nie są Ci już teraz nie znane”. Tak więc w akcie wypowiadania Psalmu objawia się w psalmiście pochodzenie jego słowa od Boskiego słowa stwórczego, lub inaczej – miejsce Bożego słowa stwórczego we własnym słowie psalmisty.
Paul Beauchamp SJ
