Psalm 72 (tłum. Biblia Tysiąclecia)
1. Salomonowy. O Boże, przekaż Twój sąd królowi i Twoją sprawiedliwość synowi królewskiemu./ 2. Niech sądzi sprawiedliwie Twój lud i ubogich Twoich - zgodnie z prawem!/ 3. Niech góry przyniosą ludowi pokój, a wzgórza - sprawiedliwość!/ 4. Otoczy opieką uciśnionych z ludu, ratować będzie dzieci ubogich, a zetrze ciemiężyciela./ 5. I będzie trwał długo jak słońce, jak księżyc przez wszystkie pokolenia./ 6. Zstąpi jak deszcz na trawę, jak deszcz rzęsisty, co nawadnia ziemię./ 7. Za dni jego zakwitnie sprawiedliwość i wielki pokój, dopóki księżyc nie zgaśnie./ 8. I panować będzie od morza do morza, od Rzeki aż po krańce ziemi./ 9. Nieprzyjaciele będą mu się kłaniać, a jego przeciwnicy pył będą lizali./ 10. Królowi Tarszisz i wysp przyniosą dary, królowie Szeby i Saby złożą daninę./ 11. I oddadzą mu pokłon wszyscy królowie, wszystkie narody będą mu służyły./ 12. Wyzwoli bowiem wołającego biedaka i ubogiego, i bezbronnego./ 13. Zmiłuje się nad nędzarzem i biedakiem i ocali życie ubogich:/ 14. uwolni ich życie od krzywdy i ucisku, a krew ich cenna będzie w jego oczach./ 15. Przeto będzie żył i dadzą mu złoto z Saby, zawsze będą się modlić za niego, nieustannie mu błogosławić./ 16. Obfitość zboża niech będzie na ziemi, szczyty gór niech zaszumią lasami! Jak Liban niech wzrasta plon jego, niech zakwitną jego łodygi jak polna trawa!/ 17. Imię jego niech trwa na wieki; jak długo świeci słońce, niech wzrasta jego imię! Niech się wzajemnie nim błogosławią! Niech wszystkie narody ziemi życzą mu szczęścia!/ 18. Błogosławiony Pan, Bóg Izraela, który sam jeden czyni cuda!/ 19. Błogosławione na wieki chwalebne Jego imię; niech się cała ziemia napełni Jego chwałą! Niech się tak stanie - niech się stanie!/ 20. (Skończyły się modlitwy Dawida, syna Jessego).
Teologia Psalmu 72
Psalm 72 ma pewne powtórzenia i dublety; stąd istnieją tendencje wśród egzegetów do uznania niektórych wierszy tego psalmu za późniejsze dodatki. Wydaje się jednak, iż mimo wszystko Psalm 72 stanowi utwór zwarty, w którym łatwo da się wyróżnić dwie strofy. Pierwsza (1-11) zawiera prośbę do Boga, aby dał królowi moc rządzenia sprawiedliwego, oraz otoczenia opieką uciśnionych i potrzebujących. Psalmista wie, że taka sprawiedliwość przyniesie pokój zewnętrzny i wewnętrzny w królestwie Mesjasza. Spowoduje ów pokój ukaranie ciemięzców wewnątrz kraju oraz pokonanie nieprzyjaznych narodów i stworzenie imperium uniwersalnego. Różnymi obrazami usiłuje psalmista pokazać, że królestwo mesjańskie będzie królestwem dobroczynnym. Strofa druga (12-17) ukazuje spełnienie się modlitwy psalmisty o sprawiedliwość króla. Król wypełni wszelkie pokładane w nim oczekiwania. Sprawiedliwość swoją będzie łączył z dobrocią i litością. Uszczęśliwiony przez tego króla lud będzie dziękował Bogu. Stworzy on wielkie imperium, ale nie przez podbój, lecz przez dobrowolne przyjęcie narodów, które w łączności z Jahwe i z Jego namiestnikiem ujrzą swój cel. To złączenie się narodów z Mesjaszem będzie dziełem Jahwe.
ks. prof. Stanisław Łach
Być może skupieni na drobnych sprawach codziennego życia mało miejsca poświęcamy rozmyślaniom wykraczającym poza domowe granice. Może jeszcze myślenie o przyszłości dzieci czy wnuków skłania do dostrzeżenia szerszego wymiaru osobistego życia. I to może być powodem trudności zrozumienia Psalmu 72. Zarówno intensywność modlitwy jak i jej zakres muszą już na samym początku zdumiewać. Poszukiwanie źródeł tego stanu rzeczy może być początkiem fascynującej przygody. Myśl autora przechodzi od panującego króla do postaci idealnego władcy przyszłości i sugeruje, że mamy do czynienia z utworem mesjańskim. Tradycja żydowska i chrześcijańska odnoszą treść Psalmu 72 do Mesjasza i Jego królestwa, chociaż utwór nie jest cytowany w Nowym Testamencie. Czy w tym świetle uzasadnione byłoby pytanie: Czy Jezus, nasz Pan, odpowiada obrazowi Oczekiwanego przedstawionego w Psalmie? W utworze można wyróżnić dwa kierunki po których porusza się myśl psalmisty. Początkowo jest to kierunek pionowy od króla, przez lud, naród, do pokoleń i wszechświata. Gdy myśl osiąga maksymalną szerokość spada nagle do poziomu pyłu pod stopami króla. I stąd rozchodzi się już w poziomie. Idą królowi i narody, niosą dary. Ubodzy i biedni podnoszą wzrok, prostują karki nieustanną modlitwą i błogosławieństwem. Te dwa kierunki pionowy i poziomy spotykają się w jednym punkcie w wierszu 17 „Imię jego niech trwa na wieki; jak długo świeci słońce, niech wzrasta jego imię!”. I z tego punktu jak z trampoliny myśl ląduje prosto w sercu Oczekiwanego.
Słowo greckie a-lethes znaczy nie ukryty. I tak pojmujemy definicję prawdy. Biblijne pojęcie prawdy jest inne. Opiera się ono na religijnym przeżyciu spotkania człowieka z Bogiem. Słowo emet czyli prawda oznacza być mocnym, pewnym godnym zaufania. W stosunku do Boga lub ludzi wyraża idee wierności. Prawda Boża pozostaje zawsze w związku z ingerencją Bożą w historię Izraela. Słowo emet występuje łącznie ze słowem hased. Cały zwrot wyraża postawę, jaką zajmuje Bóg wobec przymierza. Jest to przymierze łaski i Bóg zawsze pozostaje wierny. Termin emet charakteryzuje także słowo i Prawo Boże. Prawdą według Psalmów jest to co istotne i zasadnicze w słowie Bożym wskutek czego słowo jest nieodwołalne i pozostaje na zawsze. Zazwyczaj prawda u ludzi w Biblii oznacza wierność przymierzu i Prawu Bożemu. W tradycji mądrościowej i apokaliptycznej pojęcie prawdy przybiera znaczenie nowe. Oznacza ono naukę o mądrości, prawdę objawioną. Prawda oznaczająca plany i chcenie Boga jest również związana z pojęciem tajemnicy. Słowo emet zostało wyprowadzone od słowa amen. Amen – niech się tak stanie.
Wiesław Gdowicz
